Het jaarlijkse circus rond zorgverzekeringen is weer begonnen. DSW maakte afgelopen week als eerste zorgverzekeraar de premie voor 2023 bekend. Klanten moeten komend jaar voor hun basisverzekering 137,50 euro per maand neertellen: 9,75 euro meer dan nu. Dat komt neer op een premiestijging van 7,6 procent.

De stijging van de premie van de zorgverzekering is vooral te wijten aan de gestegen loonkosten. Voor veel mensen zal dat even slikken zijn, omdat de kosten voor levensonderhoud over de hele linie omhoog schieten.

Dat is een extra reden om je zorgkosten én je zorgverzekering voor 2023 nog eens goed tegen het licht te houden. Op je gezondheid heb je weinig grip, maar er zijn wel slimme keuzes te maken waarmee je je zorgkosten toch flink kunt drukken.

1. Vergelijk zorgverzekeringen

Je verzekering automatisch laten verlengen is niet slim. Het loont de moeite om zorgverzekeringen met elkaar te vergelijken. Hoewel de dekking voor de basispolis voor iedereen gelijk is, bedroeg het verschil in jaarpremie tussen de duurste en goedkoopste basisverzekering vorig jaar ruim 500 euro.

Hoe groot de verschillen in 2023 zullen zijn moeten we nog afwachten; verzekeraars hebben nog tot 12 november de tijd om hun nieuwe premies bekend te maken. Maar het is altijd slim om te shoppen. Gelukkig zijn er allerlei vergelijkingssites, die je kunnen helpen bij je keuze.

Bekijk de premie wel altijd in samenhang met de voorwaarden. Bij budgetpolissen moet je vaak extra betalen als je wordt geholpen door een zorgverlener die niet door de verzekeraar is gecontracteerd, terwijl duurdere polissen doorgaans alle zorg vergoeden, ongeacht de aanbieder (zie punt 8).

Ook bij aanvullende verzekeringen zijn de premieverschillen groot. Maar deze zijn lastiger met elkaar te vergelijken, omdat de dekkingen nogal uiteen lopen. Kijk hierbij dus goed welke zorg je precies krijgt vergoed, om te voorkomen dat je appels met peren vergelijkt.

… helaas vervalt de collectiviteitskorting

Houd er wel rekening mee dat je in 2023 niet langer gebruik kunt maken van een collectiviteitskorting: een korting van 5 procent op de premie voor leden van een groep, zoals een vakbond of een sport- of patiëntenvereniging. Het kabinet heeft een streep getrokken door dit premievoordeel, omdat het een sigaar uit eigen doos zou zijn.

2. Check of je wel een aanvullende verzekering nodig hebt

Met een basisverzekering ben je verzekerd voor de belangrijkste zorg, zoals bezoekjes aan de huisarts en het ziekenhuis, en medicijnen. Maar er is ook zorg waarvoor je geen vergoeding krijgt. Denk bijvoorbeeld aan tandzorg, extra behandelingen bij de fysiotherapeut, alternatieve geneeswijzen, een consult bij de psycholoog of de aanschaf van een bril of hoortoestel.

Hiervoor kun je je aanvullend verzekeren, maar daar hangt uiteraard wel een prijskaartje aan. Het is daarom verstandig om kritisch te kijken of je de zorg die deze verzekering dekt wel echt nodig hebt.

Waarom zou je een dekking voor een ooglaserbehandeling nemen als je goede ogen hebt? Heeft het zin om te betalen voor orthodontie, als je als puber al een beugel hebt gehad? En waarom zou je als zestigplusser meebetalen aan een borstkolf of zwangerschapscursus?

3. Verzeker je alleen voor kosten die je moeilijk zelf kunt betalen

Een handige vuistregel bij verzekeringen is: dek je alleen in voor kosten die je moeilijk zelf kunt opbrengen. De anticonceptiepil of een cursus afvallen kun je waarschijnlijk prima uit eigen zak betalen.

Maar verwacht je veel behandelingen van een fysiotherapeut of dure tandheelkundige ingrepen, dan kan het wél verstandig zijn om je hiervoor bij te verzekeren.

4. Kijk uit dat je niet dubbel bent verzekerd

Met je basispolis ben je verzekerd voor spoedeisende medische zorg in het buitenland tot het Nederlandse tarief. In veel landen kun je daar uitstekend mee uit de voeten. Maar ga je op vakantie naar een land waar de zorgkosten een stuk hoger zijn, zoals Oostenrijk, Zwitserland of de VS, dan moet je het verschil bijbetalen. Dat kan behoorlijk in de papieren lopen.

Je kunt je voor die extra kosten bijverzekeren met een aanvullende zorgverzekering. Maar check wel of dat nodig is. Heb je al een doorlopende reisverzekering, dan ben je hiervoor misschien al verzekerd. Het is dan zonde om je hiervoor nog apart bij te verzekeren bij je zorgverzekeraar.

5. Wees ook kritisch met de tandartsverzekering

Ook voor tandartsverzekeringen geldt: verzeker je alleen voor zorg die je echt nodig denkt te hebben en kies de dekking die bij je past. Heb je een gaaf gebit, dan is een tandartsverzekering zonde van het geld: de kosten voor twee consulten zijn hoger dan de premie van de goedkoopste tandartsverzekering.

Maar heb je bijvoorbeeld een kroon of brug nodig, of vrees je een wortelkanaalbehandeling te moeten ondergaan, dan is een tandartsverzekering wel de moeite waard. Controleer wel hoeveel je maximaal krijgt vergoed, want dit verschilt per verzekeraar.

Minderjarige kinderen kun je gratis meeverzekeren met een aanvullende verzekering of tandartsverzekering. Verwacht je dat ze later een beugel nodig hebben, dan kan dat een afweging zijn om voor een van de ouders een tandartsverzekering met dekking voor orthodontie af te sluiten. De rekening van de orthodontist wordt namelijk niet door de basisverzekering vergoed, terwijl duurdere tandartsverzekeringen wel een deel van de kosten voor hun rekening nemen.

Houd wel rekening met een wachttijd, van meestal een jaar. Regeren is hier dus vooruitzien.

6. Maak voor elk gezinslid een aparte keuze

Heb je een verzekeraar gevonden met de voor jou meest gunstige prijs-kwaliteitsverhouding, dan kan de verleiding groot zijn om je hele gezin daar onder te brengen. Je hoeft dan niet opnieuw een zoekexercitie te doen.

Toch is het maar de vraag of dat een slimme keuze is. De zorgbehoefte verschilt namelijk van persoon tot persoon. Heb je bijvoorbeeld een partner met een zwakke rug, dan kan het voor hem voordelig zijn om een extra dekking te krijgen voor fysiotherapie, terwijl jij dat misschien helemaal niet nodig hebt. Kies dus voor elk gezinslid de verzekering die het best bij hem of haar past.

7. Overweeg een verhoogd eigen risico

Voor veel zorg, zoals een consult bij de specialist, een ziekenhuisopname of voorgeschreven medicijnen, betaal je een eigen risico. Dit bedrag is al jarenlang hetzelfde: 385 euro.

Maak jij dat vrijwel nooit op, dan kun je overwegen om een hoger eigen risico te nemen (bovenop die 385 euro), in ruil voor korting op de premie. Dit kan tot 885 euro: 500 euro bovenop het wettelijk verplichte eigen risico. Bedenk wel dat je hiermee een risico loopt. Breek je je been, dan ben je het voordeel kwijt.

En houd wel de ontwikkelingen goed in de gaten. Er is een kans dat je volgend jaar per behandeling een eigen bijdrage moet betalen tot het maximum van 385 euro. Je hoeft dan niet het eigen risico in één keer te betalen. Dat kan gunstig uitpakken.

8. Check welk type polis het meest gunstig is

Bij veel verzekeraars kun je kiezen tussen een natura- of restitutiepolis. Daarnaast bieden veel partijen een combinatiepolis aan.

De naturapolis dekt de zorg van behandelaars waarmee de verzekeraar een contract heeft afgesloten. De zorgverlener int dit bedrag rechtstreeks bij je verzekeraar, dus je hoeft niets voor te schieten. Deze polis is vaak voordeliger.

Bij deze polissen zit wel een addertje onder het gras: alleen de zorg van zorgverleners waarmee de verzekeraar een contract heeft afgesloten wordt volledig vergoed. Kies je voor een andere partij, dan moet je een deel zelf betalen.

Dat is nu nog een bescheiden percentage: zo’n 25 procent. Maar er is een kans dat verzekeraars in 2023 zelf mogen bepalen hoeveel ze gaan vergoeden voor niet-gecontracteerde zorg. Hierdoor kan het gebeuren dat je een hoger bedrag moet bijpassen dan nu, of zelfs de volledige rekening uit eigen zak moet betalen. Houd dit goed in de gaten.

Overweeg je toch een naturapolis, check dan goed met welke zorgaanbieders je verzekeraar een contract heeft.

Met een restitutiepolis heb je hier allemaal geen last van. Hierbij wordt alle geleverde zorg volledig vergoed (tot een marktconform tarief; dus ook bij niet-gecontracteerde aanbieders. Maar deze verzekering is meestal wel wat duurder.

Er bestaan ook combinatiepolissen. Hierbij krijg je voor een deel van de zorg ook bij niet-gecontracteerde aanbieders het marktconforme tarief vergoed, maar moet je voor een ander deel wel een eigen bijdrage betalen.

9. Overweeg een budgetpolis

Wil je extra voordelig uit zijn, dan kun je kiezen voor een budgetpolis. Dat is, zoals de naam al suggereert, een versoberde verzekering. Het aantal gecontracteerde zorgverleners is beperkt, het contact verloopt online en je krijgt wat minder service.

Voor wie gezond is, kan dit een voordelige optie zijn. Maar ook hierbij geldt: ga vooraf na welke zorgaanbieders zijn gecontracteerd. Anders loop je het risico dat je alsnog duur uit bent als je een ongelukkige zorgkeuze maakt.

10. Betaal je zorgpremie per jaar

Heb je voldoende spaargeld, overweeg dan om de premie per jaar te betalen, in plaats van per maand. Dat kan een premiekorting van enkele tientjes per persoon opleveren. Dat is natuurlijk mooi meegenomen.

11. Check of je recht hebt op zorgtoeslag

De zorgtoeslag is een aantrekkelijke tegemoetkoming in de zorgkosten. Helaas vergeten veel consumenten deze aan te vragen, terwijl ze er wel recht op hebben. Check daarom op de website van de Belastingdienst of je hier aanspraak op kunt maken. Wordt je kind komend jaar achttien jaar, vergeet dan niet op dat moment voor hem of haar zorgtoeslag aan te vragen.

In 2023 krijgen meer mensen recht op zorgtoeslag. Zit jij dicht bij de inkomens- en vermogensgrens, houd dit dan goed in de gaten.

12. Laat sommige ingrepen door je huisarts doen

Ook op de zorgkosten zelf kun je besparen. Zo kun je sommige eenvoudige ingrepen – zoals het verwijderen van een moedervlek of wratje of hechten van een kleine wond - door de huisarts laten doen, in plaats van door de specialist. Het gaat dan niet ten koste van je eigen risico.

... en wees terughoudend met de spoedeisende hulp

Bij een ongeluk heb je geen keuze, maar heb je een medisch probleem waarvoor niet acuut zorg nodig is, ga dan naar de huisarts of huisartsenpost, in plaats van de spoedeisende hulp in het ziekenhuis. Het gaat dan niet ten koste van je eigen risico.

Moet je naar het ziekenhuis door een stommiteit van een ander – zoals een aanrijding of een gebroken arm door de slag van een hockeystick van een teamgenoot – kijk dan of je die persoon aansprakelijk kunt stellen voor de kosten (zoals het eigen risico) en eventueel gemiste inkomsten. Misschien kan hij of zij een beroep doen op een aansprakelijkheidsverzekering.

13. Dure tandartsbehandeling? Vraag een second opinion aan

Moet je een dure tandheelkundige behandeling ondergaan, zoals een implantaat laten aanbrengen, vraag dan een second opinion aan bij een andere tandarts. Misschien is er wel een goedkopere behandeling mogelijk.

14. Bespaar op eigen bijdrage medicijnen

Voor medicijnen moet je vaak een eigen bijdrage betalen, tot maximaal 250 euro per jaar. Door over te stappen op een vergelijkbaar medicijn van een andere leverancier, kun je hier soms op besparen.

Gebruik je een medicijn langere tijd, vraag dan aan de huisarts of hij een grotere hoeveelheid pillenstrips wil voorschrijven. Je hoeft dan minder vaak 'terhandstellingskosten' aan de apotheek te betalen.

15. Maak je eigen risico nog dit jaar op

Heb je het eigen risico voor 2022 al opgemaakt, maar verwacht je nog een andere behandeling? Probeer die behandeling dan nog voor de jaarwisseling te doen.

… of bundel zorgkosten

Maar er zijn ook situaties denkbaar waarbij je een behandeling juist beter kunt uitstellen. Moet je bijvoorbeeld meerdere verstandskiezen laten trekken, probeer dan alle afspraken met de kaakchirurg in één kalenderjaar in te plannen.

Ook met het oog op de aftrek van zorgkosten op je aangiftebilet kan het verstandig zijn om zorgkosten te bundelen. Zorgkosten zijn uitsluitend aftrekbaar van je inkomen mits ze boven een bepaalde drempel uitkomen. Zit jij dicht tegen die drempel aan, probeer dan aftrekbare kosten, voor bijvoorbeeld niet-vergoede zorg van de tandarts of fysiotherapeut, nog voor de jaarwisseling in te plannen.

Houd de termijnen voor overstappen met zorgverzekering in de gaten

Tot slot: wil je switchen van zorgverzekeraar, doe dat dan op tijd. Je hebt nog tot en met 31 december de tijd om je oude verzekering op te zeggen en tot 31 januari 2023 om een nieuwe verzekering af te sluiten.

Lees meer over de zorgverzekering: